Anal Fissür (Makat Çatlağı) Tedavisi

 Anal fissürler halk arasındaki adıyla makat çatlakları anüs arka duvarında, coccygys denilen kuyruk sokumu kemiği üzerinde dikine oluşan yırtıklardır. Anüsün bu bölgesi damar, sinir yüzünden çok zengindir. Burada oluşacak bir patoloji veya yapılacak herhangi bir cerrahi girişim şiddetli bir ağrı doğurur. Bunun dışında en içte bulunan anüs kası istemsiz, bunun dışındaki kas istemli olarak çalışır. Gaz-gaita çıkışının kontrolünden sorumludurlar. Anal bölgede oluşan bir spazm burada dışkılama sonrası yırtıkların oluşumuna neden olmaktadır. Özellikle kabızlık durumunda fazla ıkınmak veya tam tersi makatın tahriş olduğu ishal durumlarında bu bölge yırtılır. Spazma bağlı olarak bu bölgedeki kan dolaşımının bozulması yırtığın iyileşme şansını da azaltır.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalarda en belirgin semptom dışkılama sırasında ve sonrasında olan şiddetli ağrı ve yanmadır. Hastalar anal bölgeden küçük cam parçaları çıkarıyormuş gibi bir his olduğunu söylerler. Dışkılama sonrası ağrı 4-5 saat daha sürebilir. Hastalarda bu durum önemli ölçüde iş ve güç kaybına yol açar.

Halk arasında utanma duygusu nedeniyle doktora gidilmemesi nedeniyle yanlış olarak hemoroid veya mayasıl diye tanımlanır. Kulaktan dolma ilaçlarla hastalar kendilerini tedavi etmeye uğraşırlar.

Fissür Çeşitleri

 

Anal fissürler kendi aralarında akut ve kronik olarak ayrılır. Muayene sırasında bunun sorgulanması gerekir. Hastanın herhangi bir kalın bağırsak sorunu olup olmadığı, dışkılama alışkanlığı, tuvalet durumu, beslenme düzeni, cinsel tercihi sorgulanmalıdır.

Fissür oluşumunda en büyük neden kronik kabızlıktır. Bunun dışında kronik ishaller, anal bölgede geçirilen travmalar, bayanlarda zorlu hamilelik dönemi ve bu bölgede geçirilen ameliyatlar etkilidir. Hasta sorgulamasında bunlar tek tek araştırılmalıdır.

Akut fissürler bebekler dâhil her yaş grubunda görülebilir. Kabızlık veya ishal sorunu çözülürse çoğu kendiliğinden düzelir. Tedavide önemli olan kronik fissürlerdir. Fissürün kronikleşmesinin nedeni artan anal basınç nedeniyle oluşan fissür tabanındaki iskemidir. Hasta dışkılama sırasında çok ağrı duyduğundan tuvalete gitmeye korkar ve tuvaletini tutar.

Fissür ve Tedavisi Hakkında Merak Edilenler

Operasyonun riski var mı?
Fissürde yapılan LİS ameliyatı sonrası gaz kaçırma, büyük abdest kaçırma olabilir.

Tedavi sonrası nüks eder mi?
Tedavi sonrası önlemlere dikkat edilmezse kabızlık devam ederse nüks olabilir.

Basit Önlemler Nelerdir?
Kabız kalmamak için bol su içilmesi, posa bırakan bir diyet, acı ve baharattan uzak durulması gerekir.

Fissür Neden Olur?
Fissür fazla ıkınmaya bağlı olarak anüs derisinde yırtılma sonucu oluşur.

Kansere Dönüşür mü?
Fissürler kansere dönüşmez, bu konuda tereddüt etmenize gerek yok ancak yaşam kaliteniz açısından en kısa sürede tedavi olmanız gerekir.

Bu kabızlığın daha da artmasına, dışkının daha da katılaşmasına yol açar. Hasta bir kısır döngü içine girer. Anüste oluşan ağrı, ağrıdan dolayı oluşan spazm ve spazm sonucu oluşan anal iskemi olayın kronikleşmesine neden olur. Ağrılar ve fissür 1 ay içinde iyileşmemişse artık olayın kronikleştiği kabul edilmeli tedavi ona göre planlanmalıdır.

Kronik anal fissürlerde muayenede diz-dirsek pozisyonunda anüs arka duvarında dik şekilde bir yırtık saptanır. Yırtığın zemininde içteki anüs kasının lifleri görülür. Ayrıca anal kanal dışında deri kıvrıntısı (skin tag), anal kanal içinde büyümüş, ödemli papilla (hipertrafik papilla) saptanır. Bazı hastalarda bu papilla ele gelir ve yanlışlıkla hemoroid sanılır.

Tedavisi Nasıldır?

Akut anal fissürler tıbbi olarak tedavi edilir. Hastaların kabızlık problemi ortadan kaldırılır bu amaçla posa bırakan bir diyet önerilir. Hastalara sebze yemekleri, kepekli yiyecekler ve bol meyve verilir. Günlük aldığı su miktarı en az 3 litreye çıkarılır. Hastaların baharatları ve özellikle acıdan uzak durması istenir. Sabah akşam 10 dakikalık oturma banyoları verilir. Banyo sonrası anestejik madde içeren pomadlar verilir. Bu tedaviyle düzelmeyen ve yakınmaların 1 ayı geçen hastalarda olay artık kronikleşmiştir.

Kronik vakalarda günümüzde anal spazmı ortadan kaldırmak için dolgu enjeksiyonları yapılır. 100 ünite dolgu internal sfinkter içine uygulanır. %90-95 sonuç alınmaktadır.

2.kez dolgu yapılan vakalarda yine sonuç alınmıyorsa LİS ameliyatına başvurulur.