FOLLİKÜLİT “KIL KÖKÜ İLTİHABI” BELİRTİLERİ VE NEDENLERİ

Kıl dibinde oluşan enfeksiyonlardır. Tıbbi adı follikülit olan kıl kökü iltihabı derinin kıl çıkan herhangi bir yerinde görülebilir. Erkeklerde traş sırasında sakallara bulaşan mikroorganizmalar, başa gerek aksesuar veya gerekse ihtiyaç için takılan gereçler buna neden olabilir.

Follikülitler en sık olarak boyun, kasık ve genital bölge gibi sürtünmeye maruz kalan bölgelerde görülür. Bu sürtünme sonucu oluşan tahriş mikropların kıl köklerine girmesine neden olur. Böylece kök çevresinde enfeksiyon ve apseleşme olur. Sakal traşı sırasında cildin tahriş edilmesi follikülit nedenlerinden birisidir. Ayrıca sakalın deri yüzeyinden çıkmadan geri dönmesi follikülite yol açan diğer bir nedendir.

Hastalarda önce bir sivilce şeklinde başlar. Sonra bu bölgede bir kaşıntı olur. Kaşıntıyı deri döküntüleri izler. Bu durum saç ve sakal bölgesinde ise irinli akıntılar olabilir. Bu akıntılar arkasından kabuklanma olabilir. Bu durum en sık boyun, kasık ve genital bölgede görülür.

Kıl diplerindeki iltihap derine doğru yayılmaya başlayınca şişlikler oluşur. Bunlar sızlayan ve kabuk tutan içi apse dolu kabarcıklar şeklindedir. Bu dönemde hasta ağrıdan yakınır. Daha sonra bu apselerin olduğu yerde yara izi oluşur.

TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Follikülit genelde korkulacak bir durum değildir. Ama tedavi edilmezse enfeksiyon yayılabilir. Diyabetli olan, kortizon kullanan veya kemoterapi gören kişilerde bu durum görülebilir. Enfeksiyon yayılırsa mikroorganizmalar kan dolaşımına girerler. Sepsis denilen bir tablo gelişir ki bu nadirdir. Fakat çok ciddi bir durumdur. Ölümcül olabilir. Acil yoğun bakım tedavisi gerektirir. Bu hastalarda bilinç bulanmaya başlar. Hasta uyaranlara cevap vermez. Bilinç kaybı görülebilir. Hastalarda yüksek ateş vardır. Dudaklar mordur. Hasta oksijen ihtiyacı içindedir. Kalp hızlı atar. Hastanın şiddetli ağrısı vardır.

Follikülitler çeşitli şekilde derinin tahrişi ile oluşan bir durumdur. Yünlü, sıkı giysiler, başa takılan çeşitli gereçler deride bozulmaya yol açarak follikülit dibinde enfeksiyon oluşmasına yol açar. Erkeklerdeki follikülitin en büyük nedeni sakallardır. Sakalların ters çıkarak tekrar cilde girmesi veya traş sırasında cildin kesilmesi, tahriş edilmesi follikülite yol açar.

Follikülitler boyunda virütik enfeksiyonlar sonucu da oluşabilir. Özellikle herpes virüsü bu konuda sorumludur. Uzun süreli antibiyotik kullanılması, yeterli hijyen koşullarına uyulmamış, dezenfeksiyonu iyi yapılmamış havuzlara girmek, herpes enfeksiyonuna davetiye çıkarır. Bu havuzlar aynı zamanda çeşitli mantar enfeksiyonlarının bulaşmasına yol açabilir.

Diyabetli hastalar, uzun süre kaplıca tedavisi gören kişiler, uzun süre kortizon kullananlar (özellikle bunların merhemlerini kullananlar), uzun süreli antibiyotik alanlar, şişmanlar, travma sonucu derisinde hasar oluşan kişiler follikülite daha çok yatkındırlar.

Özellikle yukarıda tanımlanan kişiler deride sürtünme oluşturacak kadar çok dar giysilerden kaçınmalıdır. Traş olurken ciddi yaralanmamaya özen gösterilmelidir. Her gün mutlaka banyo olmaları ve terli kalmamaları sağlanmalıdır. Şişmansa zayıflamalıdır.

Follikülit ilk başlangıçta yukarıdaki önlemler alınarak ve gerekli tıbbi ilaç tedavisi ile düzelir. Düzelmeyen vakalarda enfeksiyon oluşmuşsa enfeksiyonun tipine göre gerekli ilaçlar kullanılmalıdır.

ALINACAK BAŞLICA ÖNLEMLER

Bu tıbbi tedavi ile birlikte vaka sık sık nüks ediyorsa ve hasta şişmansa zayıflatılmalıdır. Yüzde oluşan follikülitlerde kişi mümkünse elektrikli traş makinesi ile traş olmalıdır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda en azından her traştan sonra jilet değiştirilmelidir. Folliküliti olan kişiler kullandığı sabun ve şampuanları mutlaka uzman hekime danışarak kullanmalıdır. Özellikle spor yapan kişiler kişisel hijyen konusunda daha dikkatli olmalıdır. Her gün mutlaka duş almalıdır. En son olarak da bu kişiler sıkı giysilerden uzak durmalı, mümkün olduğunca geniş giyişiler giymelidir.

Tıbbi tedavi ile düzelmeyen lokalize vakalarda cerrahi tedaviye başvurulabilir. Yüzeysel follikülitlerde radyofrekans yöntemi ile iltihaplı follikül çıkarılabilir. Daha derinde olan ve sık sık nüx eden ve apseleşmiş vakalarda cerrahi tedavi yapılır. Lokal anestezi sonrası küçük bir eliptik kesi ile follikül çıkarılır. Hemostaz sonrası cilt estetik olarak kapatılır.