Makat çatlağı, yani kronik anal fissür, dışkılama sırasında ağrı ve yanma ile kendini gösteren bir hastalıktır. En sık nedeni anal kaslardaki spazmdır. Bu spazm kabızlığı artırır, sert dışkının geçişi sırasında fissürün derinleşmesine yol açar.
Kronik Fissürde Beslenme ve Su Tüketimi
Kronik fissür tedavisinde kabızlığın ortadan kaldırılması birincil hedeftir.
- Günde ortalama 3 litre su içilmelidir.
- Sıvı ihtiyacı yalnızca suyla karşılanmalı, çay ve kahve suyun yerini tutmaz.
- Lifli gıdalar sindirimi kolaylaştırır, dışkının yumuşamasını sağlar.
- Günlük öğünlerde salata, meyve ve sebze mutlaka yer almalıdır.
Kabızlığı önleyen bazı doğal destekler şunlardır:
- Kuru incir, kuru erik, keten tohumu, kepekli ekmek, pırasa, ıspanak, kabak ve brokoli.
- Sirke salatalarla birlikte tüketilebilir; dışkının kayganlığını artırır.
Fast food tarzı beslenme ve yetersiz sıvı alımı fissürün en sık tekrarlama nedenlerindendir.
Evde Uygulanabilecek Basit Bakım Yöntemleri
Kronik fissür tanısı alan hastalar, doktor önerilerini evde uygulayarak yakınmalarını hafifletebilir:
- Günde 2-3 kez oturma banyosu yapılmalıdır. Sıcaklık 35-40°C civarında olmalı, süre 10 dakika kadar sürmelidir.
- Oturma banyosu yapılamayan durumlarda, ılık duş anal bölgeye tutulabilir.
- Banyodan sonra analjezik ve dekonjestan içeren merhemler kullanılabilir.
- Kas gevşetici ilaçlar, anal sfinkterin gevşemesine yardımcı olur.
- Zeytinyağı veya kantaron yağı gibi doğal ajanlar, banyodan sonra pamukla uygulanabilir. Bu, anal bölgeyi kayganlaştırır ve dışkı geçişini kolaylaştırır.
Hastalar tuvalet alışkanlıklarına da özen göstermelidir:
- Tuvalette 5-10 dakikadan fazla oturulmamalıdır.
- Cep telefonu ya da gazete ile tuvalete girmekten kaçınılmalıdır.
- Alaturka tuvaletler, fizyolojik olarak dışkılamayı kolaylaştırır.
- En uygun tuvalet zamanı sabah kahvaltı sonrasıdır.
Tuvalet sonrası temizlik yumuşak tuvalet kağıdıyla yapılmalı, antiseptik solüsyon kullanılmamalıdır. Ayrıca pamuklu, bol iç çamaşırları tercih edilmelidir.
Tıbbi Müdahale Gerektiren Durumlar
Evde yapılan uygulamalara rağmen ağrı ve yanma şikayetleri geçmiyorsa ofis tedavilerine başvurulmalıdır.
- Botulinum toksini enjeksiyonu, anal sfinkter kasına uygulanır ve yaklaşık 10 gün içinde etkisini gösterir.
- Bu işlem, spazmı azaltarak ağrının hafiflemesini sağlar.
- Ek olarak lazer ablasyon ile fissür zeminindeki iltihaplı dokular temizlenir.
Her iki işlem sonrası hastalar 1,5–2 ay içinde yüksek oranda iyileşme gösterir. Klinik deneyimlerde başarı oranı %85–90 civarındadır.
Bu süreçte iyileşmeyi hızlandırmak için anal fistül ameliyatı sonrası iyileşme döneminde önerilen benzer hijyen ve diyet prensipleri uygulanabilir.
Evde bakım, dikkatli hijyen ve doğru beslenme alışkanlıkları ile kronik fissür tedavisinin başarısı büyük ölçüde artar.
Randevu ve İletişim Numaraları
İzmir Hemoroid Doktoru