Kronik anal fissür, anüs çevresindeki derin ve inatçı yırtıklardır. Genellikle anüsün arka orta hattında oluşur ve kişiye göre uzunluğu, derinliği değişir. En sık nedeni kabızlıktır. Yanlış beslenme alışkanlıkları, yetersiz su tüketimi ve tuvalet alışkanlıkları bu durumu tetikler.
Akut ve Kronik Fissür Arasındaki Fark
Anal fissürler akut ve kronik olarak ikiye ayrılır:
- Akut fissürler, yüzeysel ve yeni oluşmuş yırtıklardır. Genellikle kabızlık veya ishal sonrası ortaya çıkar.
- Kronik fissürler, uzun süredir devam eden, sert kenarlı ve derin yaralardır. Bu durumda kas lifleri görünür hale gelir ve enfeksiyon gelişebilir.
Akut fissürlerde çoğu zaman ilaç tedavisi yeterlidir. Kronik fissürlerde ise durum daha dirençlidir; çoğu hasta 2 aydan uzun süredir devam eden ağrıdan yakınır.
Kronik Fissürün Belirtileri ve Risk Faktörleri
- Hastalar genellikle şu yakınmaları dile getirir:
- Dışkılama sırasında cam kesiği hissiyle birlikte şiddetli ağrı,
- Tuvalet sonrası yanma hissi,
- Taharetlenme sırasında az miktarda taze kan,
- Dışkılama korkusu ve kabızlığın artması.
Fissür oluştuktan sonra dışkılama sırasında artan ağrı, anal sfinkterlerin kasılmasına neden olur. Bu spazm, yırtığın daha da derinleşmesine yol açar. Süreç kısır döngüye döner: ağrı → kasılma → daha fazla yırtılma → yeniden ağrı.
Fissür genellikle şu durumlarda gelişir:
- Uzun süreli kabızlık,
- Sık ishal atakları,
- Doğum sırasında anal bölge travması,
- Crohn hastalığı veya enfeksiyonlar.
Fissür Tedavi Yöntemleri ve Yaşam Önerileri
Akut anal fissür tedavisi çoğunlukla medikaldir. Amaç kabızlığı ortadan kaldırmak ve anal spazmı çözmektir:
- Lifli ve sebze ağırlıklı diyet,
- Bol su tüketimi,
- Acılı ve mayalı içeceklerden uzak durmak,
- Günde iki kez 35–40°C sıcak suda 10 dakikalık oturma banyosu yapmak.
Oturma banyosu sonrası kortizonlu kremler veya nitrogliserin içeren merhemler kullanılabilir. Bu ilaçlar, kas basıncını azaltarak bölgedeki kan akışını artırır ve ağrıyı hafifletir.
Nitrogliserin kullanımında dikkat edilmesi gereken yan etkiler:
- Baş ağrısı,
- Düşük tansiyon (hipotansiyon).
Bu belirtiler oluşursa, tedavi hekim kontrolünde yeniden düzenlenmelidir.
Bazı ileri vakalarda ofis tedavileri veya cerrahi yöntemler (örneğin lateral internal sfinkterotomi) tercih edilir. Bu işlemler, genellikle anestezi altında ve kısa sürede yapılır.
Tıbbi tedaviye yanıt vermeyen hastalarda kalıcı çözüm için makat çatlağı tedavisi planlanır. Bu süreçte hastanın sabrı, hekimin deneyimi kadar önemlidir.
Dolayısıyla kronik anal fissür, yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren, ancak doğru yaklaşımla tamamen iyileşebilen bir hastalıktır. Erken dönemde hekim kontrolü, düzenli beslenme, yeterli su alımı ve hijyen alışkanlıkları ile nüks riski büyük ölçüde azaltılabilir.
Randevu ve İletişim Numaraları
İzmir Hemoroid Doktoru