Basur yani tıbbi adıyla hemoroid, özellikle yetişkinlerde yaygın olarak karşılaşılan ve yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren bir anal hastalıktır.
Yazımızda basur memesi nasıl geçer, detaylarıyla açıklayacağız.
Basur Memesi Nedir?
Hemoroid memesi olarak da bilinen basur memesi makat bölgesinde elle hissedilebilen, şiş, mor veya koyu kırmızı renkli pakelere ya da doku çıkıntılarına denir.
Basur dokuları, iç ve dış hemoroid olarak ikiye ayrılır. Dış hemoroidler dentat line altında yer alır ve üzeri anal deriyle kaplıdır. Bu nedenle iç hemoroidlerin aksine genellikle ağrılıdır.
İç ve Dış Basur Farkları Nelerdir?
İç ve dış basur farkları, oluşum yerleri ve belirtileri bakımından değişiklik gösterir. İç basur, rektumun içinde oluşur ve genellikle ağrısız olup tuvalet sırasında fark edilen kanama ile kendini belli eder; çoğu zaman gözle görülmez ya da elle hissedilmez.
Buna karşılık, dış basur anüs çevresinde gelişir, dışarıdan gözle görülebilir, elle hissedilir ve özellikle pıhtı oluşursa şiddetli ağrıya neden olabilir. İç basur bazen ilerledikçe dışarı sarkabilirken, dış basur zaten dışta yer aldığı için mor veya koyu kırmızı renkli şişlikler (hemoroid memesi) şeklinde belirginleşir.
Dış Basur Memesi Neden Olur?
Hemoroid oluşumunda birçok faktör etkili olabilir ve bunların başında beslenme alışkanlıkları gelir. Özellikle endüstrileşmiş toplumlarda yaygın olan düşük lifli, rafine gıdalardan oluşan diyetler, dışkının sertleşmesine ve dışkılama sırasında ıkınmanın artmasına yol açar. Bu durum, anal kanaldaki dokuların hasar görmesine ve zamanla hemoroidlerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Tuvalet alışkanlıkları da önemli bir etkendir. Tıpta uzun yıllardır ıkınmanın hemoroidlerin başlıca nedeni olduğu kabul edilirken, son araştırmalar tuvalette uzun süre oturmanın da perinenin gevşemesine ve anal yastıkçıkların desteksiz kalmasına neden olarak sürece katkıda bulunduğunu göstermektedir.
Kabızlık genellikle hemoroidlerle ilişkilendirilse de, epidemiyolojik veriler bu bağlantının sanıldığı kadar güçlü olmadığını ortaya koymaktadır. Hatta bazı araştırmalar, özellikle alkol bağımlılığı öyküsü olan bireylerde ishalin hemoroidlerle daha güçlü bir ilişki içinde olabileceğini göstermiştir. Genetik faktörler açısından ise bugüne kadar yeterli bilimsel destek sağlanamamıştır. Hemoroidlerin kalıtsal mı yoksa ebeveynlerin tuvalet alışkanlıklarının taklit edilmesi yoluyla mı geçtiği halen net değildir.
Cinsiyet açısından bakıldığında, kadın ve erkek arasında belirgin bir fark bulunmamakla birlikte, gebelik dönemi kadınlar için özel bir risk faktörüdür. Ayrıca hemoroidlerin görülme sıklığı yaşla birlikte artış gösterir ve bu eğilim genellikle yedinci on yıla kadar devam eder.
Makat kenarında hissedilebilen içi kan pıhtısı ile yüklü dış basur memesi nedenleri, genellikle dışkılama sırasında aşırı ıkınma, ağır kaldırma, kronik kabızlık veya uzun süreli oturma gibi durumlarla ilişkilendirilir.
Ayrıca fıtık, genitoüriner prolapsus, prostat büyümesi, kronik öksürük, spinal kord yaralanmaları ve portal hipertansiyon gibi çeşitli medikal durumlar da dış hemoroid gelişimini tetikleyebilir. Fiziksel aktivite azlığı, anal bölgedeki kas tonusunun zayıflamasına yol açarak hemoroidal yapının bozulmasına neden olabilir.
Aşırı uyarıcı laksatif kullanımı ise anal sfinkterin zorlanmasına sebep olarak semptomların ortaya çıkmasına katkı sağlayabilir. Bu faktörlerin her biri, hemoroidlerin yalnızca tek bir nedene bağlı olmadığını, aksine çok sayıda risk faktörünün etkileşimiyle ortaya çıktığını göstermektedir.
Basur Memesi Nasıl Geçer?
Basur memesi nasıl geçer, sorusu hemoroid hastalarının en çok araştırdığı konuların başında gelir. Tedavi süreci memenin büyüklüğüne, süresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Ancak temel olarak üç ana başlık altında incelenebilir:
1. Konservatif (İlaçsız) Tedavi
Basur memesi tedavisi için hafif ve erken evre vakalarda herhangi bir ilaç kullanmadan şu önlemlerle rahatlama sağlanabilir:
- Günde 3–4 kez 15 dakikalık sıcak suyla oturma banyosu
- Perianal bölgenin sabunlu su ile temizlenmesi
- Kabızlığı önleyecek şekilde lifli beslenme ve bol su tüketimi
- Uzun süreli oturmaktan kaçınma
2. İlaçla Tedavi
İlaçla tedavi yöntemi basur memesindeki ödemi azaltır, ağrıyı dindirir ve dış hemoroidlerin küçülmesine yardımcı olur.
3. Basur Ameliyatı Gerektiren Durumlar
Dış basur memesi çok büyümüşse ve ilaçlara rağmen geçmiyorsa şu yöntemlere başvurulabilir:
- Lastik bant ligasyonu (banding): Hemoroid memesinin tabanına lastik halka takılarak kan akışı kesilir ve meme zamanla düşer.
- Skleroterapi (enjeksiyon tedavisi): Meme altına sklerozan madde enjekte edilerek meme küçültülür.
- Cerrahi hemoroidektomi: İleri vakalarda uygulanır ve memenin tamamen çıkarılmasını sağlar.
Basur Patlatılır mı?
Dış basur memesini “patlatmak”, halk arasında yaygın ama tehlikeli bir inanıştır. Dış hemoroidler pıhtılı (tromboze) olabilir ve üzerine baskı olduğunda deri nekroze olarak kendiliğinden açılabilir. Ancak bu bilinçli olarak yapılmamalıdır. Peki, basur patlarsa ne olur? İşte cevabı:
- Kanama kontrol edilemez hale gelebilir.
- Enfeksiyon riski çok yüksektir.
- İyileşme süreci uzayabilir ve iz kalabilir
Dış Basur Memesi Patlarsa Ne Olur?
Eğer dış basur memesi patlarsa genellikle pıhtılı bir kan boşalır. Bu vakada:
- Dışkılama sırasında ağrı artabilir.
- Enfeksiyon gelişebilir.
- Deri nekrozu varsa açık yara halini alabilir.
O nedenle doktor kontrolü olmadan basur memeleri patlatılmamalıdır. Eğer kazara dış basur memesi patlarsa bölgeyi temiz tutarak antiseptik solüsyonlarla hijyen sağlayabilir, gerekirse antibiyotik kullanabilirsiniz.
Basur Memesine Ne İyi Gelir?
Bu tür durumlarda tıbbi müdahale yerine halk genelde alternatif tıpta çare aramaktadır. Ancak bu tehlikeli olmakla birlikte hastalığı daha kötü hale getirebilir. O nedenle basur doğal tedavi yöntemleri gibi çözümlere başvurmadan önce uzman bir proktoloğa görünmeniz en iyi tercihtir.
Bunun yanı sıra tıp literatüründe önerilen ve basur memesine iyi gelen birtakım geçici çözümlere başvurabilirsiniz. Bunlar:
- Ağrıyı dindirmek için sıcak su banyosu
- Şişliği azaltmak için soğuk kompres
- Ödemi kontrol altına almak için kremler ve venotonikler
- Kabızlığı önlemek için diyet düzenlemesi
Şişen Basura Ne İyi Gelir?
Şişmiş hemoroidler, özellikle dış basur memeleri, ağrı ve oturma zorluğuna neden olur. Bu durum genellikle pıhtı birikimine (tromboz) bağlı gelişir. İlk 24 saatte soğuk kompres, sonrasında sıcak su oturma banyoları ödemi azaltır. Kortizonlu kremler, ağrı kesici fitiller ve venotonik ilaçlar da rahatlama sağlar.
Şikayetler geçmezse basur kesin çözüm için ameliyatlı veya ameliyatsız basur tedavisi seçenekleri değerlendirilebilir. Önlem almak adına basura ne iyi gelir dersek: Kabızlıktan kaçınmak en etkili önlemdir, diyebiliriz.
Basur Memesi Geçer mi?
Evet, basur memesi tedavi edilebilir ve doğru yöntemler kullanıldığında tamamen geçebilir. Ancak en önemli unsur, basurun hangi evrede olduğu, erken müdahalesi ve doğru tanısıdır.
Ameliyatsız Basur Tedavisi Mümkün mü?
Hemoroid, fissür, kıl dönmesi ve kondilom gibi makat hastalıklarında artık ameliyatsız, modern basur tedavi yöntemleri ile konforlu çözümler sunuluyor. Band ligasyon, lazer, THD, botox ve radyo frekans gibi ofis tipi uygulamalarla hızlı iyileşme de mümkün.
Proktoloji uzmanı Op. Dr. Altan Karan, İzmir’deki özel muayenehanesinde 30 yılı aşkın deneyimiyle kişiye özel tedavi sunuyor. Randevu için hemen bizimle iletişime geçin.
Randevu ve İletişim Numaraları
İzmir Hemoroid Doktoru